Powszechnie szczepienia zwierząt kojarzone są ze wścieklizną. Tymczasem w przypadku kota istnieje wiele innych chorób zakaźnych, przed którymi chronią regularne szczepienia. Często świeżo upieczeni kociarze czują się dość niepewnie w tej kwestii. Na co właściwie szczepić kota? Jak często to robić? Czy są szczepienia, które można sobie odpuścić? Co ze skutkami ubocznymi?
I przede wszystkim ? gdzie szukać informacji?
Teoretycznie skarbnicą wiedzy powinien być Twój weterynarz. Jeśli jednak trafiłeś na mało rozmownego specjalistę, to nie masz czym się przejmować. Wszystkiego na temat szczepień dla kotów możesz dowiedzieć się z rekomendacji pewnej międzynarodowej organizacji. Mowa o Światowym Stowarzyszeniu Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt (WSAVA), które na bieżąco aktualizuje standardy opieki medycznej naszych milusińskich. W oparciu m.in. o najnowsze wyniki badań WSAVA rekomenduje określone metody postępowania, również w odniesieniu do szczepień.
Rekomendacje WSAVA możesz znaleźć m.in. na ich oficjalnej stronie www.wsava.org. Dla tych, którzy nie mają ochoty na czytanie całego raportu, przedstawiłam poniżej najważniejsze założenia.
Patrząc na zalecenia Zespołu ds. Szczepień (VGG) WSAVA, szczepienia kotów w Polsce możemy podzielić na trzy grupy:
- Szczepienia zasadnicze. Powinny im zostać poddane wszystkie koty, bez względu na środowisko bytowania. Do tej grupy zaliczamy szczepienia przeciw: panleukopenii (FPV), kaliciwirusowi (FCV) i herpeswirusowi (FHV-1).
- Szczepienia dodatkowe. Są one opcjonalne, zalecane u zwierząt z grupy podwyższonego ryzyka, m.in. kotom wychodzącym, ale też żyjącym w hodowlach i domach tymczasowych, a także tym biorącym udział w wystawach. Do szczepień dodatkowych zaliczamy te przeciwko: wirusowi białaczki kotów (FeLV), wirusowi wścieklizny, chlamydofilozie oraz pałeczce oskrzelowej (Bordetella bronchiseptica).
- Szczepienia niezalecane. Ich skuteczność jest dyskusyjna. Pojawiają się też opinie, że mogą wywoływać choroby, przed którymi mają chronić. Do tej grupy WSAVA zaliczyła szczepienia przeciwko: wirusowi niedoboru immunologicznego (FIV) i wirusowi zakaźnego zapalenia otrzewnej (FIP).
UWAGA! Szczepionki podaje się kotom zdrowym. Dlatego przed zaszczepieniem kota obowiązkowo upewnij się, że Twój pupil:
Nie cierpi na FIV (wirusowy niedobór immunologiczny kotów) ani FeLV (wirusowa białaczka kotów). W tym celu przed zaszczepieniem kota należy koniecznie wykonać test na FIV/FeLV. Jeśli test wyjdzie pozytywny, to należy zrezygnować ze szczepienia!
Nie jest nosicielem pasożytów. W przypadku kocięcia należy je obowiązkowo odrobaczyć. Jeśli Twój kot jest dorosły, możesz zwyczajnie oddać jego kał do analizy. Jeśli badanie potwierdzi robaczycę, kot musi najpierw przejść kurację przeciwpasożytniczą. Do tematu szczepienia można wrócić dopiero po wyleczeniu robaczycy.
Nie jest osłabiony z innego powodu (np. infekcji albo bardzo stresującej sytuacji). Szczepienie będzie można przeprowadzić dopiero wtedy, gdy zwierzę wróci do formy.
Co ważne, w innym systemie szczepimy kocięta, a w innym koty dorosłe. Wynika to z faktu, iż większość kociąt w pierwszych tygodniach życia jest chroniona przeciwciałami pochodzącymi od matki. Te ?odmatczyne? przeciwciała obniżają skuteczność szczepień. Sensownym więc wydaje się zaszczepienie kociąt dopiero wtedy, gdy poziom przeciwciał przekazanych im przez matkę spadnie do pułapu umożliwiającego zadziałanie szczepionki.
Problem polega na tym, że u różnych miotów zachodzi to w innym czasie. I tak jedne kocięta będą w stanie rozwinąć odporność poszczepienną już w 8 tygodniu życia, podczas gdy inne mogą być oporne na działanie szczepionki nawet do 12 tygodnia życia (a czasem i dłużej). Pamiętajmy przy tym, że obniżenie poziomu ?odmatczynych? przeciwciał sprawia, że kocię jest nie tylko wrażliwe na działanie szczepionki ? ale też na zakażenie, przed którym szczepienie ma chronić. Czyli im dłużej czekamy, tym większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u kociaka.
Dlatego właśnie szczepienia zasadnicze wykonujemy u kociąt przynajmniej trzykrotnie:
- Pierwszy raz w 8-9 tygodniu życia
- Drugi raz 3-4 tygodnie po pierwszej dawce
- Trzeci raz w wieku co najmniej 14-16 tygodni
Poniżej zamieszczam harmonogram szczepień (wg WSAVA) w Polsce:
| SZCZEPIENIE PRZECIW: | KOCIĘTA | KOTY DOROSŁE O NIEZNANEJ HISTORII MEDYCZNEJ |
| FPV, FCV, FHV-1 |
|
|
| WŚCIEKLIŹNIE |
|
|
| FeLV |
|
|
| CHLAMYDOFILOZIE |
|
|
| PAŁECZCE OSKRZELOWEJ |
|
|
*niektórzy weterynarze w Polsce podają 1 dawkę szczepionki i powtarzają co roku ? jest to tzw. stara szkoła, niezgodna z zaleceniami WSAVA
Na koniec uwaga odnośnie skutków ubocznych szczepień. Szczepienia przeciw FeLV i wściekliźnie są jednym z czynników wyzwalających rozwój mięsaków poszczepiennych u kotów.
Dlatego warto dokładnie przemyśleć, czy jest sens szczepić kota na te choroby. Jeśli Twój kot nie ma kontaktu z innymi, potencjalnie chorymi osobnikami, to ryzyko wystąpienia u niego wścieklizny lub FeLV jest niewielkie. Mniejsze od możliwości wystąpienia u niego mięsaka poszczepiennego. Jeśli natomiast Twój kot jest zwierzęciem wychodzącym, bierze udział w wystawach albo z innego powodu ma częsty kontakt z innymi kotami (np. prowadzisz dom tymczasowy albo hotel dla zwierząt), to szczepienia dodatkowe są zdecydowanie dobrym pomysłem.
W tym miejscu należy podkreślić, że opracowano sposoby nie tyle zapobiegające powstawaniu mięsaków poszczepiennych, co ułatwiające ich usuwanie.
- VGG rekomenduje podawanie szczepionek podskórnie w okolicę boczną brzucha/tułowia, po innej stronie za każdym następnym szczepieniem. Zakłada się, że mięsaki, które powstają w tych miejscach nie wymagają tak rozległej resekcji (wycięciu), jak w przypadku okolicy międzyłopatkowej i kończyn.
- Innym sposobem jest podawanie szczepionki przeciwko wściekliźnie w prawą tylną łapę, a szczepionki przeciw białaczce kotów w lewą tylną łapę. Wynika to z faktu, że są to tkanki stosunkowo łatwe do usunięcia w przypadku pojawienia się mięsaka.
Podziel się też w komentarzach swoimi doświadczeniami ze szczepieniem Twojego kota. Czy robisz to regularnie? Czy Twój weterynarz zawsze udziela Ci wyczerpujących informacji?